• Gezondheid & wellbeing
  • Transform your Lifestyle
  • Contentcreatie

Pollen Season


Tekst: Ymke De Langhe | Foto's: Shutterstock

01-05-2023

Rode tranende ogen, een kriebelende keel en loopneus? Het hooikoorts seizoen is volop bezig, en voor vele een jaarlijkse kwelling. Wat is hooikoorts nu eigenlijk en wat kun je ertegen doen? Je leest het in volgende blog.

Hooikoorts

Het hooikoortsseizoen is weer volop aan de gang en hoewel het vaak ernstiger is dan de meeste mensen denken, zijn er verschillende behandelmethodes om deze vervelende kwaal te tackelen.

Naar schatting heeft tussen de 12 en 18% van de Belgische bevolking met hooikoorts te kampen. Kriebels in de keel, tranende ogen, niezen en een loopneus behoren tot de symptomen. Deze kwaal kan een behoorlijke invloed hebben op het dagelijks functioneren. Het heeft een negatief effect op je slaap, denk -en concentratievermogen. Uit onderzoek is zelfs gebleken dat het een invloed heeft op je werk -en examenresultaten. Ondanks dat het een zeer vervelende klacht is die door niet hooikoorts patiënten weleens onderschat wordt, hoef je er niet elke lente en zomer van af te zien.

Wat is hooikoorts?

Afbeelding

In de periode eind mei tot augustus, bij mooi, droog weer, als de bomen en grassen gaan bloeien kan je last van hooikoorts krijgen. Hooikoorts is één van de meest voorkomende allergieën.
Hooikoorts is een overgevoeligheidsreactie van je lichaam op stuifmeel van sommige grassen, planten en bomen, die in bloei staan. Dit stuifmeel, ook wel pollen genaamd, zweeft in de lucht en wordt vervolgens ingeademd.
De overgevoeligheid voor het stuifmeel ontstaat doordat het afweermechanisme van je lichaam in de war is.
In het lichaam ontstaat een allergische reactie en er komt een stof vrij:histamine genaamd. Histamine zorgt ervoor dat hooikoortsklachten optreden. Bij een aanval van hooikoorts raken de slijmvliezen geïrriteerd. Met name de slijmvliezen in je neus- en keelholte en de slijmvliezen bij je ogen.

Histamine

Op een mooie, winderige zomerse dag zweven er miljoenen pollen door de lucht. Op het moment dat dit onschuldige stuifmeel de neus binnendringt, denkt het afweersysteem van iemand met hooikoorts dat er een gevaarlijke indringer is. Het immuunsysteem gaat vervolgens aan de slag en produceert een antistof.
De antistof bindt zich aan zogenaamde ‘mestcellen’. Dit zijn cellen waarin het lichaam stoffen bewaart die gevaarlijke indringers onschadelijk kunnen maken. Onder een microscoop ziet een mestcel er propvol uit, vandaar de naam ‘mestcel’. Zodra de antistof zich aan de mestcel heeft vastgezet, is het lichaam klaar om een volgende “aanval” van pollen te kunnen weerstaan. Op dit moment zijn er nog geen klachten.
Bij een tweede contact met pollen gaat het mis: het immuunsysteem herinnert zich dat pollen “gevaarlijk” zijn, en stoffen heeft om pollen te lijf te gaan. De pollen worden opgevangen door de antistoffen, waardoor de mestcel als het ware openbarst. Hierdoor komen stoffen vrij (waaronder histamine), die de verschijnselen van hooikoorts veroorzaken.
Histamine zorgt onder andere voor een verwijding van de bloedvaten, waardoor er veel vocht vrijkomt. Een loopneus is een feit! Na verloop van tijd gaat het neusslijmvlies opzwellen, waardoor de neus verstopt raakt. Daarnaast hecht de histamine zich ook aan bepaalde zenuwuiteinden, waardoor jeuk en onbedaarlijke niesbuien kunnen ontstaan.

Pollenkalender

Afbeelding

De pollenkalender geeft precies aan wanneer een gras, boom of onkruid bloeit. 

Bloeiperiode

De periode dat je last hebt van hooikoorts is geheel afhankelijk van de bloeiperiode van de grassen, bomen en planten waarvoor je allergisch bent. De meeste bomen, grassen en planten bloeien tussen februari en september. In deze periode heb je dan ook kans op verschijnselen van hooikoorts. De echte piek van het hooikoortsseizoen ligt in mei en juni, als de grassen bloeien.

De invloed van het weer

De precieze bloeiperiode van de verschillende bomen, grassen en planten is voor een groot deel afhankelijk van het weer. Zo kan een warme winter tot gevolg hebben dat de hooikoortsperiode eerder begint. Het weer heeft niet alleen invloed op het moment van bloeien, maar ook op de hoeveelheid pollen die door de lucht zweven. Op zonnige, warme, winderige dagen is de kans op pollen in de lucht het grootst. Regenachtige dagen daarentegen zijn voor mensen met hooikoorts vaak een opluchting, omdat de pollen dan uit de lucht worden gespoeld!

Hooikoortsklachten treden op in de bloeitijd van grassen, bomen en onkruiden. De meeste hooikoortsklachten worden veroorzaakt door de:

Els en hazelaar
Elzen  zijn één van de vroegst bloeiende bomen, en zijn te herkennen aan de zwarte schors die in veel gevallen een gescheurd aanzien heeft. Elzen komen met name voor op drassige plaatsen en langs waterkanten. Als de els bloeit, hangen er katjes aan de takken die stuifmeel produceren. Dit komt met name voor in maart.
Hazelaars  bloeien vroeg: halverwege maart worden de meeste pollen geproduceerd. De hazelaar komt met name voor in loofbossen en aan bosranden.


Berk
Berken zorgen doorgaans voor de eerste verschijnselen van hooikoorts. Een berk is eenvoudig te herkennen aan de witte stam en takken. In Nederland groeien berken voornamelijk op de zandgronden in de oostelijke helft van het land, maar ook zijn ze vaak geplant in diverse parken, tuinen en straten. Als de berken bloeien, hangen er aan het einde van de takken gele katjes van ongeveer 5 centimeter lengte, waaruit door de wind het stuifmeel wordt geblazen. Veel mensen zijn allergisch voor berkenpollen. 


Grassen
Gras is de belangrijkste veroorzaker van hooikoorts. Gras is in Nederland overal aanwezig; in weilanden, langs wegen, dijken, spoorwegen en uiteraard op (aangelegde) grasvelden. Van de circa 140 verschillende soorten gras in Nederland, veroorzaken er 29 de verschijnselen van hooikoorts. Dit gras bloeit ruwweg tussen begin mei en half juli. Sommige soorten bloeien vroeg (vanaf begin mei), andere bloeien pas in juli. 


Bijvoet (onkruid)
Bijvoet is net als de berk en de grassen één van de belangrijkste veroorzakers van hooikoorts. Bijvoet is een kruid dat met name te vinden is aan weg- en waterkanten, langs spoorlijnen en op braakliggend terrein. De plant kan ruim een meter hoog worden en is te herkennen aan de rijke vertakkingen en de kleine gele bloemen. Bijvoet bloeit laat in de zomer, met augustus als piekperiode. De bloeiperiode van de bijvoet sluit voor veel mensen de hooikoortsperiode af. 

Hooikoorts remedies

Afbeelding
  • Kinesiotaping ( medical taping )

De toepassing van kinesiotape zorgt ervoor dat de klachten, veroorzaakt door hooikoorts, binnen een aantal dagen sterk gereduceerd wordt. De kinesiotape kan voor het behandelen van hooikoorts aangebracht worden op de borst en rug. De kinesiotape beïnvloedt de hulpademhalingsspieren en via het zenuwstelsel ook het longgebied.
Normaal gesproken is één behandeling met kinesiotape (medical taping) genoeg om de klachten voor een langere periode aanzienlijk te reduceren. Het is echter aan te bevelen meerdere behandelingen met kinesiotape te ondergaan. 

  • Supplementen

Deze top 8 is: spirulina, quercetine, groot hoefblad, probiotica, vitamine A, zink, bromelaïne en brandnetels.
Recent onderzoek laat zien dat spirulina, boterolie en lichttherapie veelbelovend zijn om de symptomen van seizoensallergieën te behandelen. (1)

  • Spirulina

Deze kleine spiraalvormige, blauw-groene alg is een van de meest onderzochte supplementen en de resultaten zijn veelbelovend. Volgens de University of Maryland Medical Center, remt de alg de vrijzetting van histamine die de symptomen veroorzaakt. (2) Symptomen zoals een loopneus, neusverstopping, en jeuk blijken af te nemen door de consumptie van spirulina. (3) Neem een eetlepel poeder per dag.

  • Quercetine

Deze is al besproken in het vorige artikel over voeding bij hooikoorts. Quercetine is uit voeding te halen –het is de stof die fruit en groenten hun kleur geeft- maar dit flavonol kan ook in een meer geconcentreerde vorm ingenomen worden via een supplement. De moeite waard; want ook quercetine is een histamineremmer(4). Neem 1000 mg per dag. * Let wel op: de stof kan een minder positieve uitwerking hebben als je ook antibiotica, cyclosporine en andere medicatie gebruikt waarbij de lever betrokken is. (5)

  • Groot hoefblad (butterbur)

Deze plant wordt sinds oudsher gebruikt om bronchitis, overmatige slijmproductie en astma te behandelen. Het ontspant bij kramp en vermindert zwelling. Uit studie blijkt dat groot hoefblad net ook net zo effectief bij hooikoorts en niet onder doet voor hooikoortsmedicatie. (6). Neem hiervan 500 mg per dag. * Suppletie van deze plant mag niet gebruikt worden door jonge kinderen, en niet bij zwangerschap en borstvoeding

  • Probiotica

Hoe meer hoe beter, geldt hier. Zorg dat je dagelijks tientallen biljoenen probiotica-bacteriën binnenkrijgt, zodat de samenstelling van de darmflora inderdaad verandert. In het vorige artikel over voeding bij hooikoorts, kon je al lezen dat een sterk immuunsysteem de sleutel is bij hooikoorts. Probiotica zijn dan ook veelbelovend bij de behandeling van hooikoorts en andere allergieën. (7) Recente studie van de European Annals of Allergy and Clinical Immunology bevestigt dit. Onderzocht werden probiotica met/verbetering trad op bij (8):
Bifidum lactis (seizoensgebonden rhinitis, berkallergie)
Lactobaccilus rhamnosus (seizoensgebonden rhinitis, berkallergie)
Lactobaccilus plantarum (seizoensgebonden rhinitis)
L. acidophilus (berk- en plantenallergie)
B. Lactis (seizoensgebonden rhinitis en berkallergie)
Lactobaccilus GG (cipressen-allergie)
Bifidum longum (cipressen-allergie)
Lactobaccilus casei (astma)
L. casei shirota (cipressen-allergie)
Lactis salivarius (cipressen-allergie bij kinderen)

  • Vitamine A

Deze vitamine is bekend vanwege de versterkende eigenschappen op het immuunsysteem. Ook bestrijdt vitamine A ontstekingen en heeft eveneens antihistamine-kwaliteiten. Hou de ADH aan, en neem dit bij voorkeur in via visolie of levertraan.

  • Bromelaïne

Dit enzym is net als quercetine ter sprake gekomen in het artikel voeding bij hooikoorts. Bromelaïne zit met name in ananas en verminderd zwelling van de neus en sinussen. Effectief om hooikoortssymptomen te verlichten.

  • Zink

Bij 30 mg per dag herstelt zink uitputting van de bijnieren, die door chronische stress veroorzaakt is. Stress verergert allergiesymptomen en reguleert de manier waarop je lichaam histamine opslaat.

  • Brandnetel

Een supplement met 300-500 miligram per dag remt de vrijzetting van histamine enorm. De brandnetel is een antihistamine van nature, vandaar. Daarbij heeft deze netel ook ontstekingsremmende eigenschappen. *Hoewel de netel puur natuur is, kunnen er negatieve interacties zijn in combinatie met lithium, medicatie bij diabetes en hoge bloeddruk en kalmerende middelen. (9)


1. www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19262383
2. www.umm.edu/health/medical/altmed/condition/allergic-rhinitis
3. www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18343939
4. www.umm.edu/health/medical/altmed/condition/allergic-rhinitis
5. www.webmd.com/vitamins-supplements/ingredientmono-294-quercetin.aspx?activeingredientid=294&activeingredientname=quercetin
6. www.umm.edu/health/medical/altmed/condition/allergic-rhinitis
7. www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25575754
8. www.eurannallergyimm.com/cont/journals-pdf/345/complete-issue.asp
9. www.webmd.com/vitamins-supplements/ingredientmono-664-stinging%20nettle.aspx?activeingredientid=664&activeingredientname=stinging%20nettle
10. www.mayoclinic.org/diseases-conditions/hay-fever/in-depth/seasonal-allergies/art-20048343?pg=2

Anti-hooikoorts tips & tricks

Afbeelding
  • Neti pot

Het gebruik van een Neti pot tijdens het hooikoortsseizoen of na blootstelling aan allergenen, is een goede manier om van neusverstopping af te komen en overtollig slijm af te voeren. Dit voorkomt ontsteking en verergering van de klachten. (10) Twee keer per dag een Neti pot gebruiken met gefilterd of gedestilleerd water of zoutoplossing geeft veel verlichting.

  • Essentiële oliën

 Een luchtbevochtiger met een van de volgende oliën openen de neus en longen, lossen het probleem van verstopping en overtollig slijm op en verminderen stress: menthol, eucalyptus, lavendel en pepermunt.

  • Pollen stijgen overdag als het warm is vaak op, 's nachts dwarrelen ze weer neer. Ga 's avonds niet wandelen of spelletjes spelen in het park. Doe de meeste buitenactiviteiten in het pollenseizoen midden op de dag.

  • Laat 's avonds geen kleding op beddengoed buiten drogen, borstel huisdieren na een wandeling goed af voor je ze binnenlaat om te voorkomen dat je pollen mee binnenbrengt.

  • Draag een afgesloten zonnebril om je ogen te beschermen. Gebruik een anti-allergen spray of neusdruppels om de ergste effecten op te vangen

  • Als je weg kunt ga dan richting de kust in eigen land op naar het zuiden. Hoe verder, hoe groter de kans dat het pollenseizoen daar reeds voorbij is.

  • Blijf gehydrateerd

  • Douche voor het slapen gaan, zodat je pollen stof uit de haren en van de huid spoelt

  • Was je kleren en beddengoed vaak

  •  Ruim tapijten, vloerkleden, en bedsprijen tijdelijk op